Column: een kalf kunnen we niet terugbrengen

In de kalverhouderij kennen we het begrip ‘garantiekalveren’. Bij binnenkomst hebben wij 24 uur de tijd om eventuele gebreken te melden. Het is vaak een kwestie van gevoel: een poot die verkeerd staat, lossen we wel op met gips, maar een kalf dat bij ons komt met beschadigde longen, kan alleen met de juiste zorg grootgebracht worden en dan is het nog de vraag of het dier de slacht haalt. Want een beschadigde long herstelt nooit. Soms is ons gevoel verkeerd en groeit een kalf met een groot vraagteken bij de start, alsnog uit tot een prachtig vleeskalf. Door de jaren heen hebben we veel geleerd en is ons eerste gevoel vaak goed.

Een kalf dat niet goed genoeg is, kunnen we natuurlijk niet terugbrengen naar de vorige eigenaar, en dan daar een nieuwe meenemen. Eenmaal op ons bedrijf is het kalf onze zorg. Dat betekent dat we alles doen wat mogelijk is om het kalf groot te brengen. Soms moeten we ons gevoel laten varen, en ons verstand laten prevaleren. Dat is het geval als een kalf echt geen toekomst heeft. Gelukkig hoeven we deze keuze niet alleen te maken en gebeurt dat na zorgvuldig overleg met de dierenarts.

Het op het juiste moment inzetten van gevoel en verstand, is niet alleen belangrijk voor het managen van een kalverhouderij. Iedereen heeft hiermee te maken bij het maken van keuzes: gevoel en verstand, hart en hoofd. Als je politici beluistert, en ook het landelijke nieuws, merk je dat - als het over de veehouderij gaat - het gevoel vaker de boventoon voert dan het verstand. Denk aan de bekende uitspraak “de helft minder vee”. Deze politicus mag dat roepen, maar zelfs als zijn wens wordt uitgevoerd, wordt het stikstofprobleem niet opgelost. Hij laat zijn gevoel spreken zonder over de consequenties na te denken. We kunnen in dit geval beter naar de uitvoerbaarheid van de wet kijken en hoe de handhaving gebaseerd is op onnauwkeurige modellen. Wanneer de oorzaak niet aangepakt wordt, blijft het probleem dooretteren.

Het is voor niemand meer duidelijk welk doel we nastreven. Het theoretisch doel dat in de Nederlandse wetgeving staat en dat in de praktijk niet realiseerbaar is? Of hadden we bij het maken van de wet voor andere uitgangspunten kunnen kiezen? In bijvoorbeeld Duitsland worden andere normen gehanteerd bij dezelfde Europese regelgeving.
En gezien alle rechtszaken over emissiearme vloeren bij melkveehouders, blijven intussen alleen maar luchtwassers over als optie om het gewenste stikstofdoel te halen. Maar om die luchtwassers te laten werken, is heel veel elektriciteit nodig en neemt de CO2-uitstoot weer flink toe. Dat is ook niet goed voor het milieu.

Ondertussen ben ik de draad kwijt aan welk doel wij moeten werken. Moeten we terug in de tijd. Vijftig jaar geleden was de uitstoot van stikstof veel hoger dan nu, maar over de natuur hoorde je niemand. Moeten we honderd jaar terug? En als we er dan achter komen dat dit ook niet de oplossing is? Dat het nieuwe ‘product’ niet bevalt? Kan ik dan bij de overheid aankloppen dat ik wil ruilen? Dat ze dit waardeloze product mogen houden en dat ik mijn oude bedrijf weer terug wil? Ze zullen me wel voor gek verklaren. Maar dat doe ik de beleidsmakers en politici in Den Haag intussen ook.

Evelien Smits
Trotse kalverhouder in Nieuweroord