‘Innovatieve stalsystemen blijven nodig’

Vanaf september 2022 is het Calf Expertise Centre (CEC) van start. Wat houden je werkzaamheden in?
“Regelmatig word ik gebeld door kalverhouders, en bedrijven in de periferie, met vragen over emissies, de mogelijkheden voor het testen van een innovatie of het aanvragen van een subsidie. Een voorbeeld van een innovatie waarmee we nu bezig zijn, is de luchtzuiveringstechniek van Hydragon. Deze zuiveringsunit staat in de stal, zuigt de vuile lucht aan en brengt de schone lucht weer in de stal. Zoals bij elke innovatie loop je dan ook tegen praktische zaken aan, bijvoorbeeld waar in de stal moet de unit staan en welke invloed heeft deze techniek op het stalklimaat. Uiteindelijk willen we in een praktijktest zoeken welke kansen en mogelijkheden dit biedt. Daarnaast zijn we als CEC betrokken bij het KISS-project waarbij effluent van SMG in een lege mestkelder gebracht wordt om vervolgens daar de kalvermest in op te vangen. We gaan onderzoeken wat het effect is op de ammoniak- en methaanemissie.”

CEC is ook betrokken bij het bedrijvenmeetnetwerk. Wat is de actuele status daarvan?
“We zijn gestart met acht kalverbedrijven om de ammoniakemissie te bepalen. Omdat twee bedrijven inmiddels gestopt zijn, zijn er nog zes over. In het eerste jaar hebben we de actuele emissie bepaald. Daaruit bleek dat de verschillen tussen vrijwel identieke bedrijven enorm groot zijn. De factor stal en management spelen een grote rol bij ammoniakemissie. In 2024 zijn enkele bedrijven begonnen met het toepassen van managementmaatregelen, zoals nevelkoeling, het effluent van SMG in de mestkelder brengen en het aanpassen van het ruweiwitgehalte in het ruwvoer. Deze cijfers gaan we vergelijken met het eerste jaar. Het zijn geen officiële case/control metingen want de situatie tussen twee jaar kan verschillen. Wel krijgen we een goed beeld van wat werkt en wat niet.”

Is het mogelijk om met managementmaatregelen de emissies fors, bijvoorbeeld met de helft, te verminderen? Of blijven stalsystemen noodzakelijk?
“Ik denk wel dat emissiebeperkende stalsystemen nodig blijven of een combinatie van beiden. Met managementmaatregelen kun je de ammoniakemissie verminderen, maar niet fors. Zit je op een locatie waar je veel moet reduceren, dan blijft een stalsysteem nodig. Hoef je minder te reduceren, of wil je reduceren in combinatie met minder dieren, dan kunnen managementmaatregelen voldoende zijn om onder het stikstofplafond te blijven. In dat geval moet de wetgeving wel aangepast zijn op doelsturing.”

Krijgen we als veehouderij doelsturing juridisch houdbaar?
“In de varkenshouderij zijn de eerste vergunningen afgegeven. Daarop zijn ook weer bezwaren gekomen. Dus de rechter zal bepalen wat mogelijk is. De oplossing zal liggen in doel- én middelsturing. Doelsturing is niet voor iedereen mogelijk. Je stal moet ook geschikt zijn om continu bemeten te worden. Ook moet je als veehouder goed afvragen of je met doelsturing onder je stikstofplafond kunt blijven. Want lukt dat niet? Dan zal de controlerende instantie in het uiterste geval kunnen aangeven dat je minder dieren moet gaan houden of een langere leegstand moet aanhouden. Voor veel bedrijven zal het van zowel doelsturing als middelsturing moeten komen, eventueel in combinatie met de afrekenbare stoffenbalans.”

Moeten kalverhouders zich richten op luchtwassers of brongerichte systemen?
“Die vraag krijg ik regelmatig van kalverhouders die hun stallen willen renoveren. Als je op korte termijn iets wilt realiseren, is een luchtwasser de meest logische oplossing. Met brongerichte systemen kom je op dit moment in het doolhof van de vergunningverlening terecht. Maar brongerichte systemen zijn op de lange termijn wel de kant die we als sector op willen.”

Hoe ziet volgens CEC een toekomstige kalverstal er uit?
“Ik denk dat de toekomstige kalverstal heel divers zal zijn. Niet elke ondernemer is hetzelfde en niet elke stal is hetzelfde. Ook de locatie waar je met je bedrijf zit, zal bepalen welke maatregelen je kan nemen. Tot slot is natuurlijk de investeringsruimte bepalend. Het allerbelangrijkste is dat je als ondernemer achter je keuzes staat die je maakt. Want alleen dan ben je bereid om je keuze tot een succes te maken.”

Lees het volledige interview in De Kalverhouder die zaterdag 8 februari 2025 verschenen is.