Ook Vlaamse kalverhouders in hun rats over stikstof

Afwachten is er voor Vlaamse kalverhouders niet bij. Hoewel het decreet pas vier maanden oud is, moet elke kalverhouder (met dieren tot acht maanden) al vóór 31 december 2025 de ammoniakemissie met 5 procent naar beneden brengen ten opzichte van het referentiejaar 2021. Minderen van de uitstoot kan door een goedgekeurde stalmaatregel te implementeren op het bedrijf, door het aantal dieren te verminderen of een combinatie van beide.

Voor vleeskalveren is er op dit moment maar één techniek opgenomen op de PAS-lijst - de lijst met goedgekeurde staltechnieken - namelijk: een chemische luchtwasser op een mechanisch geventileerde stal. Het reductiepercentage waarmee kalverhouders mogen rekenen is 70 procent. Om aan de voorwaarden van het stikstofdecreet te voldoen, moet de luchtwasser opgenomen worden in de vergunning. Bij het houden van minder dieren moet het bewijs geleverd worden via de jaarlijkse mestbankaangifte.

Lat hoger na 2025
Kalverhouders die hun bedrijf uiterlijk 31 december 2025 staken, hoeven geen maatregelen te nemen. Voor kalverhouders die doorgaan, wordt de lat hoger gelegd. Op 31 december 2030 moeten zij een ammoniakreductie van 28 procent hebben gerealiseerd ten opzichte van de gemiddelde dierbezetting van 2021. Dit laatste is een flinke adder onder het gras. Gemiddeld heeft een kalverhouder te maken met 10 tot 20 procent minder dieren dan vergund (afhankelijk van één of twee leegstandsperioden). Een kalverhouder moet dus niet 28 procent reduceren, maar ongeveer 35 tot in sommige gevallen meer dan 50 procent.

Dat het Vlaamse stikstofdecreet geen rekening houdt met één of twee leegstanden op een kalverbedrijf, is Jan van Crombrugge een doorn in het oog. De voorzitter van de Vakvereniging van Belgische Kalverhouders (VBK) hoopt dat het decreet minder zwaar uitpakt dan nu is voorgesteld. Maar hij heeft er een hard hoofd in. “Vergelijkbaar met Nederland willen ze ook hier minder dieren. Dat zien ze liever dan goede oplossingen om de ammoniakuitstoot te verminderen.” Vanuit de grote boerenorganisaties zoals de Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) lopen er gerechtelijke procedures tegen het decreet.

Eventueel opkoopregeling
In de loop van 2026 vindt er een evaluatie plaats op sectorniveau. Is het de kalverhouderij niet gelukt om ten opzichte van 2021 meer dan 14 procent emissiereductie te realiseren (de helft van het beoogde doel), dan volgt een opkoopregeling van de NER’s (Nutriënten Emissierechten). In een eerste fase, tot 31 december 2027, zal dit op vrijwillige basis gebeuren, maar vanaf 1 januari 2028 wordt dit een gedwongen opkoop als de tussendoelstelling nog steeds niet behaald is. De gedetailleerde regels moeten hiervoor nog uitgewerkt worden. Kalverhouders die in 2026 al wel een reductie van minimaal 15 procent hebben gerealiseerd, worden vrijgesteld van een gedwongen opkoop.

Op dit moment zijn er in België geen ammoniakreducerende technieken beschikbaar voor oude rosékalveren (geslacht tussen acht en twaalf maanden). Binnen het decreet is een vrijstellingsregeling opgenomen voor diercategorieën waarvoor nog geen technieken ter beschikking zijn. Voor rosékalverbedrijven zal er pas volledige duidelijkheid komen op het moment dat de Vlaamse regering de lijst bekendmaakt met de categorieën waarvoor een vrijstelling kan worden aangevraagd.