Coalitieakkoord: 'Haalbaar en realistisch stikstofbeleid'

Een van de belangrijkste punten is dat de kritische depositiewaarde wordt geschrapt uit de wet en vervangen wordt door een juridisch houdbaar alternatief. De stikstofaanpak wordt verder gebaseerd op bedrijfsspecifieke emissies en er wordt een drempelwaarde ingevoerd voor vergunningverlening. PAS-melders worden met voorrang gelegaliseerd. Daarnaast komt er zo snel mogelijk een afrekenbare stoffenbalans zodat boeren en tuinders met vakkennis kunnen sturen op emissies en een  mineralenkringloop. 

Regelmatig overleg
In het akkoord staat bovendien dat de partijen van plan zijn om regelmatig met land- en tuinbouworganisaties te overleggen en beleid te baseren op wat in de praktijk werkt. "Dat geeft vertrouwen", zegt LTO-voorzitter Ger Koopmans. "Positief is ook de fundamentele keuze van het aanstaande kabinet om in te zetten op het daadwerkelijk meten hoe zaken in praktijk gaan; op bedrijfsniveau én in de natuur. Daarmee breekt dit kabinet met beleid uit het verleden waarbij het boerenerf met modellen en berekeningen benaderd werd."

Mestcrisis prioriteit
In het nieuw te vormen kabinet krijgt het aanpakken van de mestcrisis prioriteit zodat een generieke korting van de veehouderij wordt voorkomen. Volgens de Nitraatrichtlijn moeten lidstaten minimaal elke vier jaar de aanwijzing van kwetsbare gebieden herzien. Nederland heeft nu een groot deel van het land als kwetsbaar bestempeld, dit willen de vier partijen herzien. Het nieuwe kabinet wil ook in Brussel aantonen dat bepaalde gebieden niet langer kwetsbaar zijn. Dit zou per direct aangepast kunnen worden.

Kwetsbare gebieden
In plaats van de aanwijzing van een deel van Nederland als kwetsbaar gebied, moet er volgens de vier partijen een aanwijzing per gebied komen. Dit is een belangrijke verandering omdat de norm van 170 kilo stikstof per hectare uit dierlijke mest alleen geldt in kwetsbare gebieden. Hiermee zou er per direct meer plaatsingsruimte voor mest kunnen komen. De stikstof- en fosfaatnormen in oppervlaktewater worden daarbij in lijn gebracht met ons omringende landen: België en Duitsland. Dit zou het areaal nutriëntenverontreinigde gebieden kunnen verminderen.

Derogatie terugdraaien
PVV, VVD, NSC en BBB schrijven in het coalitieakkoord dat alles op alles gezet zal worden om de afbouw van de huidige derogatie terug te draaien en met de EU tot betere en werkbare normen en afspraken te komen. In de tussentijd wordt bezien welke noodmaatregelen er nodig zijn om de mestcrisis op te lossen.

Belangrijke afspraken in het coalitieakkoord:

• Een nieuwe, regio-specifieke derogatie van de Nitraatrichtlijn (gebaseerd op gemeten waterkwaliteit zoals in andere landen).
• De derogatievrije zones (overgangsgebieden) rondom Natura-2000 gebieden worden beperkt tot alleen stikstofgevoelige natuurgebieden.
• De bufferstroken worden verkleind van 250 naar 100 meter.
• De maximale hoeveelheid stikstof uit dierlijke mest van 170 kg/ha wordt uit de Nitraatrichtlijn geschrapt.
• Herijking van de Natura2000-gebieden, gericht op een hoofdstructuur van robuuste natuurgebieden (geen ‘snippernatuur’).
• Geen nieuwe nationale koppen op Europees beleid, bestaande koppen worden zo maximaal mogelijk geschrapt.
• De Nederlandse natuur en ons, door boeren en tuinders gecreëerde en onderhouden, cultuurlandschap is prachtig. Daar waar nodig werken we gebiedsgericht aan instandhouding. We versterken onze directe leefomgeving en zorgen voor landbouwinclusieve natuur.
• In het natuurbeleid wordt de daadwerkelijk gemeten staat van de natuur leidend. De kritische depositiewaarde gaat uit de wet en wordt vervangen door een juridisch houdbaar alternatief.
• De nationale databank Flora en Fauna wordt zo snel mogelijk kosteloos en ongelimiteerd voor publieke doeleinden opengesteld.
• De stikstofaanpak wordt gebaseerd op bedrijfsspecifieke emissiedoelen, gebaseerd op de gebiedsgerichte aanpak.
• Stikstofreductie vindt plaats daar waar dat aantoonbaar nodig is voor de instandhouding van de natuur en andere drukfactoren worden ook aangepakt. Stikstofreductie is nodig zodat er stikstofruimte ontstaat en extern salderen in elke provincie mogelijk wordt.
• Er komt een juridisch houdbare, wetenschappelijk verantwoorde rekenkundige ondergrens, dan wel drempelwaarde, van minimaal 1 mol/ha/jaar. Op basis hiervan, of met beschikbare stikstofruimte via extern salderen, worden ‘PAS-melders’ met voorrang gelegaliseerd. Dit alles wordt juridisch geborgd.
• Er wordt niet gestuurd op gedwongen krimp van de veestapel en er komt geen gedwongen onteigening.
• Innovatie wordt breed opgevat, dus inclusief voer en management. Innovatie krijgt de ruimte die het verdient, procedures worden aangepast en innovatiemiddelen zo ingericht dat nieuwe vindingen snel juridisch houdbaar toegepast kunnen worden en doelen worden gehaald.
• Eventuele uitkoop wordt gericht op verouderde bedrijven met de minst gunstige omstandigheden voor klimaat en/of milieu en dierenwelzijn. Boeren die gebruik maken van de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (LBV en LBV+) krijgen uitstel van de sloopverplichting totdat de mestmarkt weer stabiel is.