Agractie ziet weinig perspectief in tussenverslag Buma

In het tussenverslag van de formerende partijen D66 en CDA staan volgens Agractie bekende elementen zoals forse emissiereductie, bedrijfsspecifieke emissieplafonds en doelsturing. De doelen voor 2030 en 2035 worden wettelijk vastgelegd. Maar volgens Agractie blijft één probleem centraal staan: zonder zekerheid over vergunningverlening kunnen boerenbedrijven volgens Agractie niet innoveren of investeren in emissiebeperkende maatregelen.

Discussie rondom KDW en Aerius 
Agractie ziet daarnaast meerdere onduidelijkheden in het tussenverslag. Zo wordt gesproken over het schrappen van de kritische depositiewaarde (KDW) uit de wet, terwijl die volgens de organisatie niet als zodanig wettelijk is vastgelegd, alleen reductiedoelen die aan de KDW zijn gekoppeld.

Zolang KDW-overschrijdingen blijven bestaan, blijven ze bij vergunningverlening een rol spelen, waarschuwt Agractie. Natuurdoelanalyses en rapportages van de Ecologische Autoriteit wijzen immers op de slechte staat van natuurgebieden. Het tussenverslag biedt bovendien geen alternatief voor het Aerius-model, dat binnen het huidige systeem bepalend is voor vergunningverlening.

Sectoren onder druk
Volgens Agractie houdt de koers van D66 en CDA Nederland op slot. De organisatie pleit al geruime tijd voor zogeheten significantiestroken als alternatief instrument voor vergunningverlening en roept de partijen op opnieuw met hen hierover in gesprek te gaan. Agractie wil met de significantiestroken zones maken van 250 meter rondom stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Buiten die zones zou geen natuurvergunning (NB-vergunning) meer nodig zijn. 

Hoewel de organisatie erkent dat de plantaardige sectoren — zoals akkerbouw en glastuinbouw — in het verslag expliciet erkenning krijgen, wijst Agractie erop dat ook daar knelpunten ontstaan rond gewasbescherming en nutriëntenuitspoeling. De veehouderij ziet volgens de organisatie vooral maatregelen die leiden tot extensivering en krimp, zonder ruimte voor noodzakelijke bedrijfsontwikkeling.

Een mogelijk lichtpunt
Toch ziet Agractie één positief element: het voorstel om een juridisch houdbare rekenkundige ondergrens in te voeren zodra stikstofreductie geborgd is. De organisatie benadrukt dat die reductie volgens haar al sinds 2018 zichtbaar is door productielimieten, opkoopregelingen en afroming van rechten. Een eerdere invoering — niet pas in 2026 — zou boeren sneller perspectief bieden.

De conclusie van Agractie is dat het tussenverslag een ambitieuze route richting 2035 schets, maar het ontbreekt aan de praktische voorwaarden om de sector in beweging te krijgen. Zolang KDW en Aerius leidend blijven, verandert er volgens de organisatie weinig in de dagelijkse praktijk van vergunningverlening. Alleen door alternatieve instrumenten te overwegen en sneller duidelijkheid te bieden, kan volgens Agractie een uitweg uit de stikstofimpasse ontstaan.

Foto: Agractie-voorzitter Alien van Zijtveld