Zoek tijdig professionele hulp bij mentale problemen

We starten een nieuw jaar. Iedereen wenst elkaar veel geluk en gezondheid. Maar zo vanzelfsprekend als we het tegen elkaar zeggen, is het niet. Van de week ben ik bij een collega-boer geweest. Hij is enkele jaren jonger dan ik en heeft nog maar een korte tijd te leven. Een goede ondernemer, mooi bedrijf, prachtig gezin, maar de strijd tegen kanker gaat hij verliezen. Het bedrijf is inmiddels verkocht aan de buren waardoor zijn levenswerk voortgezet kan worden.
\r\n

Deze ziekte is natuurlijk verschrikkelijk vooral als het jonge mensen betreft. Maar het overkomt je en je hebt ermee te dealen. Op de terugweg moest ik ook denken aan boeren die mentale problemen hebben. Dat aantal groeit zorgelijk als je hulpverleners hoort. Donkere dagen helpen daar zeker niet bij en januari wordt ook gezien als de meest depressieve maand. De oorzaak van een groeiend aantal geesteszieke boeren is duidelijk: voortslepend politiek geharrewar over kwesties die de landbouw aangaan, zorgen voor onzekerheid en een gebrek aan toekomstperspectief.
\r\n

Ik denk aan al die PAS-melders die het zwaar voor de kiezen krijgen en alle andere boeren die met de stikstofmaatregelen van de overheid te maken hebben. Moeten ze stoppen, zich laten opkopen of doorgaan? Ook banken wachten af in deze onzekere tijd. Daarnaast spelen sociale media en polarisatie een negatieve rol. Er wordt een slecht beeld van veehouders gecreëerd en er is een anti-veehouderijlobby gaande door personen die totaal niet weten wat er leeft op het platteland en zeker niet op een boerderij. Inderdaad, om hoofpijn van te krijgen.
\r\n

Het is verschrikkelijk lastig wanneer regel op regel wordt uitgestrooid en je geen enkel perspectief krijgt aangereikt. Ik verdenk de overheid hierbij ook over het bewust toepassen van een tactiek: zo lang mogelijk onzekerheid creëren, dan geven die boeren er vanzelf een keer de brui aan. Want als je niet weet waarvoor je elke ochtend vroeg opstaat, dan blijft het in je hoofd maar rondjes draaien en kom je er niet meer uit.\r\n

Ik herken het van een paar jaar geleden. Toen heb ik zelf anderhalf jaar met een burn-out rondgelopen. Als je dan geen stabiele factor naast je hebt, kan je zomaar overhaaste en rigoureuze beslissingen nemen, waar je later spijt van kunt krijgen. Gelukkig kun je er ook weer sterker uitkomen en leer je relativeren. Houd dat goed voor ogen als je zelf in zo’n situatie zit.\r\n

Ik hoop ook dat het jaar 2023 boeren een stip op de horizon gaat geven. Een stip waar we echt naar toe kunnen werken. Er zijn op dit moment heel veel praatgroepjes over de toekomst: sectortafels en klankbordgroepjes die tot een landbouwakkoord moet leiden. Ik hoop oprecht dat we snel uit deze impasse komen. Ook hoop ik dat er geen luchtkastelen gebouwd worden of valse beloftes gedaan worden. Hier ligt een belangrijke taak voor de overheid. Zij moet de grote lijnen uitzetten en kijken waar draagvlak voor is. Uiteindelijk moet er ook een financieel toekomstperspectief komen waarop boeren hun bedrijf verder kunnen ontwikkelen.
\r\n

De huidige onzekerheid is killing. Daar heeft de mentale gezondheid van boeren veel van te lijden. Voor lichamelijke kwalen hebben we goede doctoren. Voor mentale problemen is er ook veel hulp te krijgen. Kaart dit tijdig aan bij mensen in je omgeving en praat er over. Zoek tijdig professionele hulp of bespreek dit met erfbetreders, collega-boeren, buren en familie. Je partner kan een belangrijke rol spelen in dit proces. Geef diegene daarvoor ook de ruimte om dat te doen.\r\n

We hopen dat 2023 een jaar wordt waar we punitiviteit uit kunnen halen, waar oplossingen komen en wat perspectief biedt. Voor mijn collega is het te laat , hij laat me beseffen dat het zomaar anders kan zijn; ‘pluk de dag’ geniet van de mooie dingen van het leven. Met deze gedachte wens ik uiteindelijk toch iedereen een goed, gelukkig en bovenal gezond 2023.\r\n

Hans Luijerink
rosékalverhouder\r\n

Column op Boerderij.nl\r\n