PBL: strikte stikstofdoelen betekent uitfasering veehouderij

Zelfs een emissiearme open veehouderij leidt in die gebieden op termijn tot een teveel aan restemissies. Dat blijkt uit een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Ook voor veel alternatieve vormen van landbouw met soms andere verdienmodellen – zoals biologische, kringloop-, extensieve, natuurinclusieve of hoogtechnologische emissiearme open landbouw – zal er in dat toekomstbeeld nauwelijks ruimte zijn.

Bij strikte stikstofdoelen past in deze provincies de veehouderij alleen nog als deze bedrijfstak (nagenoeg) geen emissies uitstoot, stelt het PBL. Dan gaat het om veehouderij in gesloten, emissieloze stallen waarbij dieren niet buiten komen en de mest wordt afgevoerd, of om een beperkte hoeveelheid zéér extensieve veehouderij die dichter bij natuurbeheer staat dan een serieuze productiefunctie heeft.

Ook het gebruik van (dierlijke) meststoffen in de akkerbouw zal bij strikte stikstofdoelen – ondanks de ruimte die de Europese Nitraatrichtlijn akkerbouwers biedt – slechts in geografisch beperkte locaties en in afgeslankte vorm kunnen voortbestaan.

Wanneer het Europese klimaatdoel van een ‘netto nul’ broeikasgasuitstoot één op één wordt doorvertaald naar de Nederlandse landbouw, dan zullen delen van die sector te maken krijgen met vergelijkbare consequenties als bij stikstof – zij het minder geografisch geconcentreerd. Samen (stikstof- en klimaatbeleid) leiden ze tot een landschappelijke verandering in Nederland die historisch gezien weleens ongeëvenaard zou kunnen zijn, concludeert het PBL.

Strikte keuzes stikstof- en klimaatdoelstellingen op de lange termijn gaan volgens het PBL niet samen met niet-strategische maatregelenkeuzes op de korte termijn. Daarom is ze geen voorstander van investeringen in een emissiearme open veehouderij in stikstofgevoelige provincies als Brabant of Gelderland. Dit leidt volgens het PBL op termijn tot een teveel restemissies in deze gebieden.

Bedrijven die nu zouden investeren in emissie reducerende agrotechnologie, moeten dan over enkele decennia op veel locaties alsnog versneld worden afgeschreven of uitgekocht. Een consequentie met pijnlijke gevolgen voor mogelijk vele duizenden boerengezinsbedrijven, maar ook voor de agro-business daaromheen.

LTO-voorzitter Sjaak van der Tak ziet het PBL-rapport als een waarschuwing aan de politiek: “Voor het wegvagen van onze prachtige sector in complete gebieden zal geen enkel draagvlak zijn. Denk heel goed na over de doelen die je voor de verre toekomst stelt, want als je nu onhaalbare normen stelt dan beëindig je daarmee álle land- en tuinbouw in grote delen van Nederland,“ zegt Sjaak van der Tak, voorzitter LTO Nederland.