Flinke toename antibioticaresistentie bij geïmporteerd vlees

De gezamenlijke analyse van 27 EU-lidstaten, het Verenigd Koninkrijk en vijf niet-lidstaten toont aan dat Salmonella en Escherichia coli (E. coli) een toenemende resistentie vertonen tegen veelgebruikte antibiotica zoals ampicilline, sulfonamiden en tetracyclines. Vooral in pluimvee en geïmporteerd vlees werden hoge niveaus van resistentie vastgesteld, wat de bestrijding van infecties bemoeilijkt.

Salmonella-infecties
Een van de meest zorgwekkende bevindingen is de stijgende resistentie tegen ciprofloxacine, een antibioticum dat vaak wordt ingezet bij Salmonella-infecties. In 21,8 procent van de gevallen werd resistentie aangetroffen bij mensen, maar bij bepaalde serotypen zoals Salmonella Kentucky liep dit op tot 80,5 procdent. Ook bij Campylobacter, een bacterie die voedselvergiftiging veroorzaakt, is er reden tot zorg. De resistentie tegen fluoroquinolonen, een belangrijke groep antibiotica, is zo hoog dat deze middelen niet langer effectief worden geacht bij de behandeling van Campylobacter-infecties bij mensen.

Volgens de EFSA kunnen deze ontwikkelingen grote gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Wanneer bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica, kunnen infecties langer duren en moeilijker te behandelen zijn. Dit kan vooral risicovol zijn voor kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. De opkomst van ESBL-/AmpC-producerende E. coli, die resistent is tegen een breed scala aan antibiotica, is een andere zorgwekkende trend. Hoewel er in sommige landen een daling wordt waargenomen, blijven deze resistente bacteriën aanwezig.

One Health-strategie
De monitoring laat zien dat resistentie tegen de allerlaatste behandelingsopties, zoals colistine en tigecycline, nog relatief laag is. Toch wordt in bepaalde dierpopulaties, zoals kalkoenen en vleeskuikens, een gestage toename van resistentie gemeld. Dit baart experts zorgen, omdat deze antibiotica als laatste redmiddel worden ingezet wanneer andere behandelingen falen.

De Europese Commissie heeft in het kader van haar ‘One Health’-strategie al maatregelen genomen om het gebruik van antibiotica in de veehouderij te beperken. De positieve trend in sommige landen, waar de resistentie afneemt, toont aan dat strengere regelgeving en bewustwordingscampagnes hun vruchten kunnen afwerpen. Toch benadrukken experts dat er meer actie nodig is, vooral op internationaal niveau. Illegale antibiotica, overmatig gebruik in de veehouderij en onvoldoende controle op geïmporteerd vlees vormen nog steeds grote risico’s.