Kort geding Stikstofclaim tegen Meststoffenwet

De veehouder wil zijn landerijen blijven bemesten met rundermest voor een goede gewasopbrengst. Vanwege het wegvallen van de derogatie wil hij niet terug naar 170 kilo N per hectare. De wetgever biedt de mogelijkheid voor het aanvragen van een ontheffing of vrijstelling. Ook wil de veehouder ontheffing van de drie meter brede bufferstroken omdat ook deze maatregel voortvloeit uit de derogatiebeschikking. De veehouder vroeg vorig jaar september ontheffing aan. De overheid weigert echter tot een besluit te komen, meldt Stikstofclaim. Daarom vraagt de organisatie en de veehouder de rechter om een uitspraak te doen.

De Nederlandse overheid heeft in het verleden heel Nederland aangewezen als kwetsbaar gebied voor de Nitraatrichtlijn. Terwijl niet heel Nederland kwetsbaar is. In delen van ons land is de grondwaterkwaliteit of de oppervlaktewaterkwaliteit op orde. Boeren krijgen dus maatregelen opgelegd voor het realiseen van waterdoelen, ongeacht of aan die waterdoelen al is voldaan. Belangrijke nieuwe maatregelen zijn het terugbrengen van de graslandbemesting met rundermest van 250 kilo stikstof per hectare naar 170 kilo. Ook het aanhouden van bufferstroken langs watergangen is zo'n extra maatregel.  

Ontheffing of vrijstelling mogelijk
De minister heeft de mogelijkheid om vrijstelling of ontheffing te verlenen van de Meststoffenwet. In dat geval kan worden afgeweken van de 170 kilo stikstof per hectare. De huidige Meststoffenwet is geldend vanaf 1 januari 2024. Stikstofclaim beroept zich op artikel 38 van deze wet: de minister kan op grond van artikel 38 lid 2 Meststoffenwet een vrijstelling, dan wel een ontheffing verlenen.

De veehouder uit het Rivierengebied heeft in september 2023 ontheffing aangevraagd bij het ministerie van LNV. Zowel de grondwater- als oppervlaktewaterkwaliteit in het gebied zijn prima in orde en voldoen aan de gestelde doelen. De nieuwe maatregelen – inperken gift rundermest en aanhouden brede bufferstroken - dragen daarom niet bij aan het halen van doelen, maar kosten wel veel geld. Het economische verlies door het niet verlenen van de ontheffing bedraagt voor het veebedrijf tot op heden zo’n 20.000 euro. Dit verlies loopt bij uitblijven van de ontheffing op tot zo’n 60.000 euro in 2026.  

In het belang van aangeslotenen
De minister is ondanks diverse aansporingen vanuit Stikstofclaim nog altijd niet tot een besluit gekomen. De rechter wordt nu gevraagd uitspraak te doen in een kort geding. Stikstofclaim: “Deze zaak is voor veel van onze aangesloten van groot belang. In veel gebieden is er sprake van maatregelen die niet bijdragen aan de waterdoelen maar wel veel geld kosten. Onze inzet is dat het middels dit kort geding mogelijk wordt voor boeren om ontheffing aan te vragen.”