Mens zelf belangrijkste bron van antibioticaresistentie

Het idee dat mensen vooral via het eten van vlees antibioticaresistente bacteriën oplopen blijkt een misvatting. Overdracht gebeurt met name tussen mensen onderling, blijkt uit Wagenings onderzoek.

Wetenschappers onderzochten verschillende bronnen van ESBL’s. Genetische analyse van de enzymen bracht belangrijke informatie aan het licht. De ESBL’s van zieke mensen lijken meer op die van gezonde mensen, dan op die in vee en vlees worden aangetroffen. Dat betekent dat mensen vooral besmet worden via andere mensen, en minder via dieren en vlees. Dat staat haaks op wat vaak wordt gedacht. Vlees bevat wel ESBL's, maar de kans op besmetting is klein zolang het vlees goed wordt verhit en hygiënisch wordt gewerkt. Veehouders of slachthuismedewerkers hebben wel een grotere kans om ESBL’s bij zich te dragen.

De onderzoekers keken ook naar het milieu. Oppervlaktewater bevat vaak ESBL’s. Dit komt vooral door lozing van gezuiverd afvalwater uit het riool of omdat mest van dieren erin terecht komt. Volgens de studie is de kans echter gering dat mensen hiermee in aanraking komen, bijvoorbeeld door zwemmen, omdat de concentraties erg laag zijn. Omwonenden van veehouderijen worden ook blootgesteld aan ESBL’s via de lucht, maar het blijkt dat zij geen verhoogde kans hebben om de enzymen bij zich te dragen.

De productie van ESBL’s door bacteriën is het gevolg van een continue wapenwedloop tussen de bacteriën en de antibiotica die mensen gebruiken om ze te bestrijden. Verantwoord antibioticagebruik zowel bij mensen als dieren, is een belangrijke maatregel om de verspreiding van ESBL’s te beperken, zo concluderen de onderzoekers.