‘Stimuleren in plaats van afbreken'

We hebben zoals het lijkt een goed jaar achter de rug. De prijzen zijn historisch hoog en de marges zijn goed. Met een schuin oog kijk ik naar onze collega-melkveehouders. Ook zij stevenen af op een goed jaar, alhoewel het de laatste maanden hard achteruit gaat en de prognoses voor het komende jaar worden op verschillende bedrijven bijgesteld. Gelukkig is de post ‘verkopen levende have’ bij de melkveehouders nog extreem goed. Maar ik vermoed dat daar de komende jaren wel een aanslag op wordt gepleegd. Vanwege de Mercosur-deal lijkt het erop dat de deur verder opengaat voor goedkoop rundvlees uit Zuid-Amerika dat onder niet-Europese eisen wordt ingevoerd, in ruil voor misschien wel auto’s.

Stikstofruimte leveren voor ASML
Overal kom je tegen dat de landbouw kind van de rekening wordt. Je bewegingsruimte wordt steeds meer beperkt. Op wereldschaal door onze landbouwproducten uit te ruilen voor andere handelsbelangen. Maar ook op regionale schaal is het lastig. In Brabant gaat ASML linksom of rechtsom groeien. Brabantse boeren moeten stikstofruimte leveren. Een vrije keus is er niet meer bij. Doe maar een melding van een luchtwasser, zegt de provincie. Dat hebben we vaker gehoord. Voor je het weet, heb je een smak geld uitgegeven, ben je net als anderen een PAS-melder en zit je met een oude stal waarin het klimaat en het welzijn van de dieren niet zijn verbeterd. Dat is geen vooruitgang. Dat zijn sterfhuisconstructies.

Boeren vogelvrij verklaren is geen beleid
Je kunt dit toch geen beleid noemen? Waar boeren vogelvrij verklaard worden? Klaar om afgeschoten te worden? Ik wilde het eerst niet geloven, maar het lijkt steeds meer een manier om de ruimte op slinkse manier bij de eigenaren van de grond en rechten weg te halen. Alles wat niet met de opkoopregelingen lukt, wordt in de gehaktmolen gegooid dat ze in Nederland beleid noemen.

Dat ASML door moet, snap ik wel. Maar dat kan toch heel goed hand in hand met een gezonde innovatieve landbouwsector. Die met technische maatregelen een heel stuk kan reduceren ten behoeve van bedrijven die ook heel belangrijk zijn voor Nederland? Zou het niet handig zijn om het huidige onzinnige systeem eens tegen het licht te houden? We kijken alleen maar naar de neerslag van stikstof die wordt bepaald door een onbetrouwbaar model waaraan geen touw vast te knopen is.

Modellen en algoritmes maken het beleid
We hebben in het verleden meer dan eens gezien waar modellen en algoritmes toe lijden. Het kost de maatschappij ontzettend veel geld en het resultaat dat het oplevert, is marginaal. De eerste signalen van de uitkoop van boerenbedrijven in De Peel worden als averechts bestempeld. Nu komt er weer nieuw beleid om voorwaarden te stellen aan gewassen, bemesting en beregening. Van de regen in de drup noemen we dat.

Ik hoop dat Rob Jetten zijn positieve credo waarmaakt: “Het kan wel”. We zitten als Nederland in een vruchtbare delta waar heel veel te doen is. Maar we hoeven niet of/of te kiezen. Denk meer in en/en. Als landbouw kunnen we de aanjager van duurzaamheid zijn waarmee we de hele economie op sleeptouw nemen. Maar dan moeten we stimuleren en niet afbreken. Het is kapitaalvernietiging van een prachtige sector die zorgt voor onze belangrijkste levensbehoefte: voldoende gezond en betaalbaar voedsel maken. En dat we daarbij nog een heel belangrijk stuk van de groene energietransitie doen, is dan toch mooi meegenomen.

Hans Luijerinnk
Rosékalverhouder

Column op Boerderij.nl