Nijpend tekort aan kalfsvlees houdt prijs hoog

De krapte is vooral een gevolg van een tekort aan de belangrijkste grondstof, nuchtere kalveren. Hierdoor worden er minder dieren opgezet in de kalverhouderij. Dat er minder kalveren beschikbaar komen is een direct gevolg van een krimp van de melkveestapel. Uit cijfers van het CBS blijkt dat er in Nederland in 2024 1,54 miljoen melkkoeien waren. Dat zijn er 30.000 (1,9 procent) minder dan in 2023. Het aantal stuks jongvee is met bijna 25.000 dieren afgenomen naar 967.000, een daling van 2,5 procent. Het is een signaal dat de daling in het aantal melkkoeien ook komende twee jaar in ongeveer gelijke mate zal doorzetten.

Jaarlijks 2 procent minder
In Duitsland is dezelfde trend waarneembaar alleen nog iets heftiger. De Duitse melkveestapel is in een jaar tijd met 3,3 procent gekrompen. Het land herbergt nog maar 3,6 miljoen melkkoeien. In 2019 werden er in Duitsland voor het laatst meer dan 4 miljoen melkkoeien gehouden. Dat betekent een daling van ongeveer 2 procent per jaar. Rabobank verwacht dat deze trend zich in Noordwest-Europa zal doorzetten. In zijn analyse van de zuivelmarkt gaat de bank uit van 23 procent minder melkkoeien in 2035. De grootste daling zal in Nederland plaatsvinden met een reductie van 445.000 melkkoeien, voorspelt de bank.
Het tekort aan jonge kalveren is in de eerste maanden van 2025 extra merkbaar als gevolg van het blauwtongvirus dat in Nederland rondwaart. In de zomer van 2024 hebben vrijwel alle melkveebedrijven hiermee te maken gehad. Uit een enquête van Royal GD blijkt dat 18 procent van de rundveebedrijven met vruchtbaarheidsproblemen kampt. Koeien lieten hun tochtigheid slecht zien, zijn later geïnsemineerd en drachtige koeien bleken later toch gust te zijn. Op de kalverbedrijven is dit merkbaar. Het aanbod jonge kalveren is laag en het duurt langer voordat stallen vol staan. Daarbij zijn de nuka-prijzen torenhoog.

Unieke tijden verkopers
Voor de vleesverkopers zijn het unieke tijden. Niet eerder waren de prijzen zo hoog. Een klein deel van de verhoging kan beschouwd worden als een na-ijleffect van de inflatie. In 2023 werden voedingsmiddelen in Nederland gemiddeld 12,1 procent duurder. In 2024 kwam daar nog 1,1 procent bij. Het grootste deel van de prijsstijging komt echter puur door het tekort aan kalfsvlees. De vraag naar dit product is goed, maar slachterijen kunnen gewoonweg niet genoeg leveren. Omdat deze situatie al bestaat vanaf het najaar – en er richting Kerstmis volop is geslacht - wordt het effect momenteel versterkt door het slachten van zeer lichte kalveren. Koppels blanke kalveren met een karkasgewicht van 120 tot 130 kilo zijn meer regel dan uitzondering.
Vanwege de lage gewichten is het verkochte volume niet groot. Slachterijen kunnen daardoor niet bijkomen met hun leveringen aan klanten. In de tweede helft van 2024 kon dit nog opgevangen worden door het schuiven met koppels: bij een grote vraag werden er koppels naar voren gehaald, bij een mindere vraag werd de slachtcapaciteit teruggeschroefd. In het nieuwe jaar is er echter niets meer te managen. Koppels zijn licht en blijven dat voorlopig.

Niet alle klanten beleveren
Sommige verkopers geven aan slechts zeven op de tien bestellingen te kunnen beleveren. Wat in een week niet lukt, schuift door naar een week later. Vaste klanten krijgen de voorkeur boven incidentele kopers. Het is de verwachting dat deze situatie met torenhoge prijzen sowieso aanhoudt tot en met Pasen (eind april). Eerst is er de Ramadan die duurt van 28 februari tot en met 29 maart. Dit islamitisch feest zorgt elk jaar voor een kleine opleving in de vraag en valt dit jaar precies in een periode wanneer de traditionele vraag naar kalfsvlees lager is.
Na de Ramadan kunnen verkopers toewerken naar Pasen op 20 april. Dit christelijke feest zorgt ook altijd voor extra omzet. Verder dan Pasen durven marktspecialisten niet vooruit te kijken. Met de MKZ-dreiging van Duitsland in het achterhoofd, blijkt dat er zich altijd calamiteiten kunnen voordoen waardoor voorspellingen niet uitkomen.