Met eiwit verrijkte gerst bevordert vertering

Het onderzoek is uitgevoerd door Hein Buijlinckx, stagiair van HAS Den Bosch. Zijn opdracht was om de resultaten te vergelijken met standaard geplette gerst. De met eiwit verrijkte, geplette gerst is geen standaard grondstof dat iedere veevoerbedrijf kan leveren. Om het te kunnen maken moet er voldoende loodsruimte zijn en opslagcapaciteit. AgruniekRijnvallei maakt het product – dat de naam Maxammon Grain Gerst heeft – in zijn productieloods in Doetinchem.
Een tractor met voermengwagen mengt daar de geplette gerst met een eiwitbron in meelvorm en een enzym en voegt daar 1 tot 1,5 procent water aan toe om het enzym te activeren. Het gemengde eindproduct bevat 18 procent ruw eiwit en moet vervolgens twee weken luchtdicht bewaard worden. Gedurende die tijd komt een fermentatieproces op gang en neemt de geplette gerst het eiwit op. Harm van Hattem, verkoopleider vleesvee: “Al jaren maken we Sodagrain, ontsloten tarwe, op deze locatie. Je moet er als voerfabriek wel op ingericht zijn en ook het voer op voorraad kunnen zetten. Dat wil niet iedereen.”

Geleidelijk vrijkomen
Door het fermentatieproces bevat het product veel langzame energie in de vorm van bestendig zetmeel en geleidelijk vrijkomend zetmeel. Maxammon Grain gerst heeft daardoor vergelijkbare eigenschappen als een eiwitrijk krachtvoer. Het hoge pH-niveau van het voer (gemiddeld 9) zorgt voor een bufferende werking in de pens. Rosékalveren hebben daardoor minder snel last van pens- en dikke darmverzuring. Uit het onderzoek blijkt dat de daggroei met Maxammon Grain 80 gram hoger ligt in vergelijking met standaard geplette gerst (1.550 om 1.470 gram per dag). Het onderzoek is uitgevoerd bij op een bedrijf met 450 Blonde d’Aquitaine runderen (zoogkoeien met eigen afmest) waarvan de stierkalveren op een leeftijd van net onder het jaar worden afgezet bij een Natuurvleesketen. 
De resultaten komen overeen met onderzoeken die in Glasgow en Milaan zijn gedaan. In Schotland - waar het product oorspronkelijk vandaan komt - is het vanwege het klimaat niet eenvoudig om mais te telen. Gerst is een goed alternatief, zeker als het verrijkt wordt met eiwit. Voor kalverhouders in Nederland kan gerst een interessante optie zijn omdat gerst in het GLB aangemerkt wordt als rustgewas. Van Hattem: “De vraag neemt toe. Kalverhouders kunnen eventueel bij ons de gerst leveren, waarna wij Maxammon terugleveren.” Het product heeft 85 procent droge stof en kan in een standaard voersilo of los opgeslagen worden.

Basische werking
Verrijkte, geplette gerst past ook op bedrijven die mais moeten aankopen of ter vervanging van andere energie/eiwitproducten, zoals Corngold en maismeel. Het voordeel is de basische werking. Van Hattem: “Je kunt de pens-pH naar het ideale niveau brengen van 6 á 6,5 zodat de vertering optimaal verloopt. Het aandeel zetmeel in de mest is lager en dunne mest komt ook minder voor.”