'2026 verdubbeling van mestafzetkosten'

In 2022 produceerde het Nederlandse vee 15 miljoen kilo stikstof méér in de vorm van mest dan er in Nederland werd uitgereden. Dat overschot kon vorig jaar nog worden geëxporteerd. In 2026 zal het binnenlandse overschot van stikstof uit mest zijn opgelopen tot minimaal 79 miljoen kilo als gevolg van de afbouw van de derogatie en de invoering van bufferstroken.

Uitbreiding van de met meststoffen verontreinigde gebieden tot 60 procent van Nederland vermindert de binnenlandse plaatsingsruimte oplopend tot 67 miljoen kilo stikstof in 2025 en de periode daarna.

NCM schat dat boeren 75 procent van die krimp verwerken door minder kunstmest te gebruiken en 25 procent door minder dierlijke mest aan te wenden. Dat leidt ook tot een extra mestoverschot, waardoor het totaal in 2026 uitkomt op 95 miljoen ton stikstof.

Boeren, die in de vrije handel afgelopen jaar tussen 20 euro tot 25 euro per ton betalen voor mestafzet, zouden daardoor te maken kunnen krijgen met een verdubbeling van het afzettarief voor mest, stelt NCM. Directeur Jan Roefs: "Het blijft natuurlijk moeilijk te voorspellen en koffiedik kijken. Ook is het afhankelijk van de regio en de situatie op een bedrijf. Maar dat een deel van de bedrijven te maken krijgt met fors hogere tarieven, lijkt waarschijnlijk."

Op middellange termijn zullen de hogere mestafzetkosten de krimp in de Nederlandse veestapel daarom versnellen, denkt het kenniscentrum.

Er worden ook grote regionale verschuivingen voorzien. Friesland kende tot dusver geen mestoverschot, maar krijgt daar de komende jaren wel mee te maken. De kans is reëel dat het Friese mestoverschot zal worden afgezet in de akkerbouwgebieden in Groningen en Flevoland. Daardoor zal met name voor varkens- en kippenmest uit andere delen van Nederland afzet buiten Nederland gezocht moeten worden, bijvoorbeeld in het noorden van Frankrijk.