Geesje Rotgers: pas op voor bovenwettige natuurdoelen

Het zijn volgens haar vooral provincies en hun adviesbureaus die de bovenwettige natuurdoelen voorstellen en de Ecologische Autoriteit die hier te weinig op ageert. Waar in de Europese handleidingen staat dat een typische soort voor een natuurgebied behouden moet blijven - en een soort mag verdwijnen als daarvoor een andere soort terugkomt - wordt in sommige provinciale plannen voorgesteld dat 60 procent van alle typische soorten die in een gebied kunnen voorkomen, aanwezig moeten zijn: “Dat kan onder andere betekenen dat er soorten moeten komen in een gebied die er nu helemaal niet zijn.”

Als voorbeeld noemt ze de vuursalamander waarmee de provincie Noord-Brabant schermt. Deze soort staat op de Europese lijst voor vochtige bosgebieden maar komt alleen in Zuid-Limburg voor.

Europa stelt dat de natuur moet verbeteren ten opzichte van het moment waarop het gebied is aangewezen als Natura2000-gebied. Voor de meeste gebieden in Nederland is dat 2003/2004. “Toen kwam de vuursalamander ook niet voor in Brabant. In de Europese handleiding staat ook nergens dat er soorten moeten worden bijgeplust ten opzichte van de uitgangssituatie.”

Rotgers laat een ander voorbeeld zien van heidegebieden. Voor deze gebieden zijn 26 typische soorten benoemd die typerend kunnen zijn voor zo'n gebied. Europa wil dat typische soorten toenemen, maar ze hoeven niet allemaal aanwezig te zijn. De aanwezigheid van een soort kan sterk afhankelijk zijn van het gebied. “We moeten oppassen dat provincies geen nieuwe systematiek optuigen waaraan we niet kunnen voldoen. Zeker bij het stellen van hoge eisen aan kleine gebieden, kan het zijn dat het gestelde einddoel nooit gehaald wordt en nog strengere regels voor boeren op de loer liggen.”

Onderzoek laat zien dat het met bijna alle Nederlandse natuurgebieden goed gaat. Het merendeel van de typische soorten vertoont een toename en enkele gebieden zijn stabiel ten opzichte van twintig jaar geleden. De onderzoeksjournalist roept boerenbestuurders op kritisch te kijken naar de wensenlijstjes van provincies en de Ecologische autoriteit. “Blijf zoveel mogelijk vasthouden aan wat Europa van ons verlangt.”

Rotgers deed haar uitspraken tijdens de regionale ledenbarbecues die deze week en volgende week door VVK worden georganiseerd en waarbij zij als spreker optreedt. Op donderdag 20 juli is ze nog aanwezig in regio Zuid, dinsdag 25 juli in Noord en donderdag 27 juli in Oost.

Ecologische Autoriteit

In september 2022 heeft het kabinet Rutte IV besloten een onafhankelijke Ecologische Autoriteit in te stellen om de inhoud en onderbouwing van provinciale natuurplannen te beoordelen. De autoriteit wordt door provincies betrokken bij de gebiedsgerichte plannen. Voor elke adviesvraag stelt de Ecologische Autoriteit een werkgroep op maat samen met daarin ecologen werkzaam bij terreinbeheerders, adviesbureaus, kennisinstellingen en/of universiteiten.