Column: wasje draaien

Wanneer mijn zoon ‘s avonds – met een zwart gezicht - onder de douche staat, denk ik aan de timer die de provincie Drenthe beschikbaar heeft gesteld om te zorgen dat inwoners bewust met water omgaan. Mag hij echt ‘niet langer dan 5 minuten’ douchen? Ik laat hem maar, immers ik ben degene die de was draait en op een boerderij zijn dat wekelijks heel wat beurten. Wat ben ik blij dat iemand - ver voor mijn tijd - bedacht heeft dat het anders moest en een wasmachine heeft uitgevonden. Eerst was het een grote teil en een schrobbord en later de roterende wasmachine en nu hebben we een machine met duizend en een snufjes. Tot extra waterbesparing aan toe. Ik kan zelfs wassen met koud water.

Eigenlijk is die huidige wasmachine niets anders dan een opeenstapeling van innovaties door de jaren heen. Ergens moesten ze beginnen. En allemaal deden ze niet meteen wat ze beloofd hadden. Maar door te blijven ontwikkelen werden ze steeds beter. Hoe anders had het kunnen lopen met de innovaties in emissiereductie in de veehouderij? Als we niet steeds met elkaar aan het hakketakken zijn, maar elkaar vooruit helpen, waren we allang een stuk verder.

Innovaties bestaan uit veel kleine dingen. Het belangrijkste is dat elke innovatie vertrouwen krijgt om het te proberen. Zo hebben wij jarenlang onze mest behandeld met bacteriën om het rottingsproces in de mest om te zetten naar een rijpingsproces. Voor ons was de belangrijkste factor het stalklimaat, maar ook om de gehalten van de mest op te waarderen. Immers, elk jaar is het weer puzzelen om de mestboekhouding kloppend te maken. Volgens Den Haag moet kalvermest een bepaalde hoeveelheid fosfaat en stikstof bevatten en elke vracht die van ons erf afging had deze norm niet.

Met het gebruik van het middel zagen we de gehalten in loop van de tijd naar boven gaan en ook zagen we de mest veranderen. De geur en samenstelling werden anders en via simpele geurmetingen in de stallen zagen we andere waardes dan in de andere stallen Toch hebben we besloten om met dit bacteriemengsel te stoppen. Waarom? Bijna alle mest wordt hier afgevoerd van het bedrijf en met de stijgende mestprijzen kan het niet meer uit om te gaan behandelen. De extra waarde wordt niet door een akkerbouwer betaald.

In één stal gebruiken we het middel nog wel. Dat is voor de mest die we op eigen land gebruiken. Volgens Den Haag is het niet met zekerheid te zeggen dat een ondernemer het middel ook daadwerkelijk toevoegt aan de mest. Het is één van de redenen waarom het niet is toegestaan voor emissiereductie. Simpel gezegd: ze vertrouwen de boeren niet. Maar als er geen vertrouwen is, is er dan wel een toekomst voor ons?

In mijn gedachten zie ik een rechter honderdvijftig jaar geleden bezwaar maken tegen de komst van de eerste wasmachine. Hij zegt: doe maar niet, met schrobben wordt de was schoner dan met dat ding. Als dat zo was had ik nu niet mijn wasmachine met duizend en een snufjes die de was ook nog eens prachtig schoon krijgt.

Evelien Smit
Kalverhoudster in Nieuweroord