Huitema: nu momentum om door te pakken op kunstmestvervangers

Waar blijft het toestaan van dierlijke mest als kunstmestvervanger op vastzitten?
“Dat zit vast bij de afdeling milieu van de Europese Commissie. Dit directoraat is bang dat in Nederland de dieraantallen niet achteruit gaan als dierlijke mest ingezet mag worden als kunstmestvervanger. Per hectare heeft Nederland het hoogste aantal dieren van alle landen in de EU. Door vast te houden aan een maximale norm voor aanwending van dierlijke mest per hectare - en de overtollige mest te verwerken en exporteren - houden ze grip op het aantal dieren in stikstofgevoelige gebieden, is hun gedachte.”

Hoe terecht is die scepsis dat de dieraantallen niet afnemen wanneer dierlijke mest als kunstmestvervanger wordt toegestaan?
“Ikzelf deel die scepsis niet. Ik vind het twee totaal verschillende discussies. Ik erger mij er aan dat via de nitraatrichtlijn geprobeerd wordt te sturen op dieraantallen. Daarvoor is de nitraatrichtlijn niet bedoeld. En het werkt ook niet.”

Heeft de kunstmestlobby nog invloed op de besluitvorming in Brussel?
“Dat weet ik niet. Ik merk daar niets van. Het zit in Brussel vooral vast in de angst voor meer dieren. Ze zijn bang dat we in Nederland met een bredere toepassing van dierlijke mest ons mestoverschot willen wegwerken en zo onze kosten willen verlagen. Natuurlijk speelt dat ook mee, maar het is primair ingegeven om dierlijke mest maximaal te benutten in een natuurlijke kringloop. Wat ook niet meewerkt is dat we te maken hebben met een Litouwse Eurocommissaris van de Groenen. Bovendien is Frans Timmermans verantwoordelijk voor de Europese Green Deal en het klimaat, waar milieu een onderdeel van is. Als hij zegt dat we dierlijke mest kunnen toepassen dan is het geregeld. We moeten daarom politieke druk blijven uitoefenen.”

U heeft zelf aan de basis gestaan van het Renure-project waarin staat beschreven waaraan stikstofhoudende meststoffen uit dierlijke mest moeten voldoen. Welke projecten lopen er nog meer die de weg moeten bereiden voor de toepassing van kunstmestvervangers?
“In het Renure-project hebben we zelf voorstellen gedaan voor de toepassing van dierlijke meststoffen als vervanger voor kunstmest. Dit is vervolgens door het Joint Research Centre, het wetenschappelijke onderzoeksbureau van de Europese Commissie, verder onderbouwd. Dit is een belangrijke stap voorwaarts. Maar er gaan meer argumenten meetellen voor de inzet van kunstmestvervangers. Deze zomer heeft de Europese Commissie een plan gelanceerd om minder afhankelijk te zijn van aardgas en olie via de productie van biogas. Dit biedt kansen voor het vergisten van mest. Vervolgens kun je uit die vergiste mest stikstofmeststoffen terugwinnen via indampen en wassen van de lucht. Het is dan win-win-win: je vangt het broeikasgas methaan weg, levert biogas, voorkomt ammoniakemissie en levert een kunstmestvervanger waardoor en minder kunstmest geproduceerd hoeft te worden. Het momentum is nu daar om door te pakken.”

Welke initiatieven kunnen we nog meer verwachten?
“In 2023 komt er een Europees actieplan voor nutriëntenmanagement, een soort Minas. Dit moet bijdragen aan de Farm-to-Fork strategie zodat in 2030 de helft minder nutriënten uitspoelen en er 20 procent minder kunstmest gebruikt wordt. We hebben de tijdgeest nu mee om door te pakken op de kunstmestvervangers.”

Wanneer denk je dat het echt zover is?
“Dat weet ik niet. We hebben al een paar keer gedacht ‘nu zijn we er’. Maar dan komt er toch weer wat tussen. Het is echt belachelijk dat het nog niet is geregeld. Het is zo krom. We blijven hier mee bezig.”

Lees het volledige artikel in De Kalverhouder die zaterdag 10 december verschijnt.