Ruimte om te investeren in emissiereductie is beperkt

Luchtwassers zijn de goedkoopste oplossing om emissie van ammoniak en geur te reduceren. Een rondje langs projecten in aanbouw leert dat de kosten voor het bouwen van een luchtwasser op dit moment tussen de 150 en 200 euro per plaats bedragen. De helft van de investering bestaat uit de aanschafkosten van de luchtwasser. De andere helft betreft de bouwkundige aanpassingen voor het plaatsen van de luchtwasser, zoals de extra stalruimte en eventueel ventilatiekanaal.

Brongerichte stalsystemen zijn duurder. De meerkosten zitten voornamelijk in de kelder waar bijvoorbeeld mestschuiven, mestbanden of mestgoten worden geplaatst. Ook de verdere verwerking van de mest op het bedrijf (zoals scheiden, drogen of composteren) kost extra geld. Kalverhouders die hierin op dit moment investeren hebben het over kosten van 2.000 tot 2.500 euro per kalverplaats. Dit gebeurt veelal met een subsidieregeling voor brongerichte stalsystemen die kan oplopen tot ongeveer duizend euro per kalverplaats.

Jeroen van den Hurk van Rabobank Nederland kijkt niet vreemd op van zulke investeringsbedragen voor brongerichte stalsystemen. “Misschien is dit wel het nieuwe normaal”, merkt hij op. Om daar aan toe te voegen. “Maar de ruimte om zulke bedragen uit te geven, heeft er bij kalverhouders in het verleden nooit ingezeten.” De minimaal gewenste reserveringcapaciteit (aflossing en marge) voor een kalverbedrijf ligt volgens hem op ongeveer 65 euro per kalf. Van den Hurk maakt een berekening: “Stel dat een brongerichte stal 500 euro per kalf meer kost dan een standaard stal en je rekent met jaarkosten voor afschrijving (10%), rente (3%) en onderhoud (7%), dan praat je over 100 euro extra per kalf.” Tel je de afschrijvingskosten niet mee en alleen de echte uitgaven dan kom je uit op ongeveer 50 euro per kalf.

Een uitweg is volgens de Rabobankman de lagere mestafzetkosten. Als de nieuwe meststromen uit brongerichte stalsystemen een meerwaarde hebben, kan er op de afzetkosten bespaard worden waardoor het stalsysteem misschien wél uit kan. Ook Pieter Okken van Alfa Accountants ziet hierin een mogelijkheid voor kalverhouders. Maar hij plaats meteen een kanttekening. “De veehouderij zit duidelijk in een transitie. Het verwaarden van meststromen zit op dit moment in een ontwikkelfase. Het is daarom niet eenvoudig om alle consequenties te overzien.” Volgens hem bieden nieuwe meststromen zeker kansen voor een kostprijsverlaging maar is de markt voor deze stromen nog niet voldoende uitgekristalliseerd.

Okken constateert dat het per bedrijf maatwerk is om te kijken wat mogelijk en wenselijk is. Brongerichte stalsystemen zijn volgens hem vooral mogelijk bij nieuwbouw, eventueel aangevuld met een subsidie. Voor bestaande stallen is volgens hem vooral een luchtwasser de manier om de ammoniakemissie te reduceren. “Maar het blijft een end-of-pipe oplossing. De vraag is hoelang dit nog geaccepteerd wordt.” Daarnaast hebben luchtwassers hoge jaarkosten en reduceren ze geen broeikasgassen, zoals methaan. In de toekomst zouden er ook voor methaan regels kunnen komen waardoor een luchtwasser niet voldoende is om alle emissies aan te pakken.

Volgens Okken en Van den Hurk zal de oplossing voor kalverhouders waarschijnlijk liggen in een combinatie van subsidieverstrekking, contractvergoeding en kostenbesparing om de toenemende investeringskosten te kunnen dragen.

Lees het volledige artikel over dit onderwerp in De Kalverhouder die zaterdag 13 augustus 2022 verschijnt.

Foto: Pieter Okken van Alfa Accountants