Column: onrust

Of het nou komt dat ik vijftig ben geworden, en dat ik langzamer word, of de wereld om me heen gaat supersnel, maar ik heb het idee dat 2021 als de brandweer voorbij vliegt. Vorig jaar december zaten we in zak en as, met grote verliezen in onze kalverhouderij, en wisten ons geen raad hoe hier door te komen. Tel daarbij op vijf pubers die niet naar school konden, en je snapt dat de laatste haren die ik heb grijs zijn geworden.

Gelukkig heeft de markt zich afgelopen zomer hersteld en loopt de afzet op het moment goed. Maar nu de horeca in Nederland om 17.00 uur dicht moet en er onzekerheid heerst, ook in andere landen, beangstigd het mij wel of het herstel stand houdt.

De kostprijs is flink gestegen en komend jaar moeten we voor de rosé meer dan 4 euro hebben en de blanken moeten zowat 5,50 euro opbrengen, dat is historisch hoog. Terwijl varkensvlees historisch laag staat. Dat geeft ook wel een beetje angst. De markt kan ook zo in elkaar zakken. Dat hebben we in het begin van corona gezien toen er in een paar weken 1,50 euro van de prijs afging. Gelukkig is het aanbod op dit moment beperkt en komt er niet meteen veel aanbod bij.

Er ligt voor het komend jaar nog meer in het verschiet. We hebben ons ‘boerenplan’ aangeboden aan het ministerie van LNV, en ook met sectorpartners gesproken om stappen te zetten naar sectorplan 3.0. Dan denk je wel eens: waar staan we als sector over tien jaar? Het is moeilijk om daar een beeld van te krijgen omdat we in deze onrustige (politieke) wereld niet eens een maand vooruit kunnen kijken.

Ook van het 7de actieprogramma van de nitraatrichtlijn word ik onrustig. De overheid sluit ons op in een harnas. Boeren is al lang niet meer een vrij beroep. Maar ook burgers kijken kritisch over onze schouder mee. Dat is misschien ook wel inherent aan de hele maatschappij. Ik sprak laatst een aannemer in grondwerk. Een medewerker van hem moest een gat graven. Drie man waren er mee bezig om het organisatorisch te regelen. Mijn schoonzussen in de zorg zijn ook de helft van de tijd kwijt aan papier en paperassen.

Als ik met mijn Duitse buurman spreek, heerst daar een nog grotere angst voor de toekomst van de landbouw. Volgens hem worden er steeds meer onrealistische eisen gesteld met ‘de Groenen’ voorop. We moeten met z’n allen wel voedsel kunnen (en willen) blijven maken, onze belangrijkste levensbehoefte! Wanneer we te lang moeten wachten op een pakketje van Ali-express worden we al lastig. Laat staan als we moeten wachten omdat er te weinig voedsel is.

Laten we zorgen dat we in Europa onze landbouw koesteren. Uiteindelijk ga ik er vanuit dat het gezonde verstand altijd zal zegevieren. Komende jaar zullen er weer harde noten gekraakt moeten worden (GLB, stikstofdiscussie en ons eigen sectorplan) maar als we realistisch denken en de extremen aan beide kanten eraf kunnen pellen, moet dat perspectief geven voor een gezonde Europese landbouw en Nederlandse veehouderij. Wat we willen is een stip aan de horizon waarop we een meerjarenbeleid kunnen maken.

Straks lekker kerst vieren met het hele gezin. We kunnen piepen en klagen, maar je familie, je gezondheid, een dak boven het hoofd en voldoende te eten, zijn de belangrijkste zaken in het leven. Als ons dat toekomt, ben ik de gelukkigste man van Europa!

Hans Luijerink
Voorzitter VVK