‘Voorkeur voor borstel met korte haren’

Een rondje langs kalverhouders die al langer ervaring hebben met schuurmogelijkheden levert al snel praktische informatie op. Kalverhouder Wim Brouwer uit Barneveld (Gld) heeft nu anderhalf jaar verschillende soorten borstels hangen. Het zijn borstels met lange haren van 6 centimeter die in een kunststof voet zijn gestoken. De haren van sommige borstel gaan plat liggen of steken uit elkaar. Aan andere borstels is weer niets te zien. Waarom de ene borstel meer gebruiksschade heeft dat de andere, durft hij niet te zeggen. “Laatst had ik een kalf dat de haren er met de tanden had uitgetrokken. De haren lagen bij de voorvoeten op het rooster.” Brouwer adviseert om de borstels tussen de rondes op te hangen en niet gedurende de ronde. Wanneer ze gedurende de ronde opgehangen worden, treedt schade eerder op. Hij merkt ook dat de borstels veel gebruikt worden en daardoor gebruiksschade eerder zichtbaar is.

Drie soorten borstels getest
Erwin van de Bosch uit Speuld (Gld) heeft twee jaar ervaring met verschillende soorten borstels. Omdat hij ook borstels verkoopt via zijn stalinrichtingsbedrijf, wil hij ze in zijn eigen stal getest hebben. In zijn kalverhokken hangen drie soorten borstels: met lange haren, met korte zachte haren en met korte harde haren. Zijn voorkeur gaat uit naar de laatste: borstels met korte harde haren. Na twee jaar is er weinig slijtage op de haren te zien en de haren zitten er ook nog allemaal in. “Kalveren kunnen deze haren niet in de bek pakken en er aan trekken.” Bij de borstel met korte zachte haren is dit nog wel mogelijk, merkt hij. Dit komt voornamelijk omdat bij deze uitvoering het plukje haren in het gat van de borstelvoet, minder haren bevat. Hierdoor staan de plukjes verder uit elkaar. “Ook dan kunnen kalveren nog aan de haren trekken.”
Over de borstels met lange haren is hij minder tevreden. “Op een deel van de borstels gaan de haren plat liggen. Bij enkele andere borstels met lange haren trekken kalveren de lange haren er uit met de bek. De levensduur van deze borstels is volgens hem korter dan van borstels met korte haren. “Ik vraag me ook af waar de haren blijven als ze uit de borstelvoet getrokken worden. Vallen ze allemaal in de mestkelder of worden ze ook opgevreten? Ik heb het nog niet kunnen ontdekken.”

Dubbel gevouwen met klemmetje
Kalverhouder Arjan Klopman heeft bijna een jaar ervaring met borstels. Hij is ook leverancier van borstels met korte haren van 3 centimeter. “Ik wil geen borstels met lange haren want die haren liggen binnen de kortste keren plat.” De borstels in zijn stal zien er nog allemaal goed uit en de haren worden er niet uitgetrokken. De gaten in de voet van de borstels – waarin de haren worden gezet - zijn 1 centimeter diep. Elk haartje zit er dubbelgevouwen in. Het totale bosje haar in het gat is vastgezet met een stalen klemmetje. Bang dat de korte haren snel slijten is Klopman niet. “Tegen de tijd dat de haren kort zijn, zijn we al vele jaren verder.”
Over de gebruikte borstelvoet zijn de meningen van de kalverhouders eensgezind: een kunststof plaat is beter dan hout. Aan hout wordt gevreten wat de levensduur flink beknot. Het gebruikte kunststof is veelal van polyethyleen (PE) waardoor het hard en vormvast is. Polyethyleen is ook chemisch resistent. Het is goed bestand tegen zuren, basen, alcohol en veel oplosmiddelen en is daarnaast hydrofoob waardoor het vrijwel geen vocht opneemt.

Noppenplaat goed alternatief
Noppenplaten lijken een goed alternatief voor borstels. De leveranciers zetten in op een lange levensduur door het gebruik van EPDM (synthetisch rubber) en PUR (polyurethaan). Belangrijk bij aanschaf is te kijken naar de lengte van de noppen. Die moeten minimaal 20 millimeter lang zijn. Kortere noppen voldoen niet aan de eisen zoals ze beschreven staan in Vitaal Kalf. Er zijn op dit moment twee leveranciers met voldoende lange noppen op de schuurplaat.
De Funcalf noppenplaat van PUR is er nu in twee maten: platen van 45 centimeter lang en 15 centimeter breed en een kortere, goedkopere, versie van 28 centimeter lang en 15 centimeter breed. Het oppervlak van polyurethaan is glad en heeft een dichte structuur waardoor vuil nauwelijks hecht. Kleur en elasticiteit blijven volgens leverancier Hackmann langdurig behouden. De NopLine van Stagri is gemaakt van synthetisch rubber dat een lange levensduur heeft en bestand is tegen ammoniak, UV-straling en reinigingsmiddelen. De oppervlakte van de noppenplaat is 26 bij 26 centimeter.