Gecombineerde Opgave

Begin april, vogeltjes fluiten, de natuur ontwaakt. Het voorjaar maakt me blij. Ik denk soms dat er een zonnepaneel op mijn rug zit: hoe meer zon en daglicht hoe meer energie er uit mij komt. Dus met volle moed begin ik met het invullen van de Gecombineerde Opgave.

In voorgaande jaren betekende dit één avond doorhalen en klaar. Maar niet dit jaar. Mijn positieve energie gaat al snel weg. Wat een gedrocht. Perceel 1 – dat vorig jaar nog gewoon één perceel was – bestaat nu uit vijftien percelen: slootje hier, walletje daar, boompje zus, poeltje zo. Minder regels, minder administratie? Hoe vaak hebben we dat al gehoord? Klopt geen snars van. Het wordt gewoon elk jaar meer. Bij de Gecombineerde Opgave moet elk elementje ingetekend worden om een beetje geld binnen te halen.

Je wordt bestolen waar je bij staat (of in dit geval; waar je bij zit). Van de waterkant moet je 3 of zelfs 5 meter vandaan blijven, zonder enige compensatie op de waarde van de grond. Je kunt er een bloemenstrookje langs zaaien voor een aalmoes, maar er zijn geen alternatieven. Langzaamaan krijg je steeds minder te vertellen over je eigen grond. Maar je mag wel elke maand je hypotheek op de grond betalen. Op papier ben je eigenaar, maar de overheid bepaalt wat je er mee mag.

En dan lees je dat er vrachten geld naar de landbouw gaat. Gelul! Er gaat geld naar natuur, naar landschapselementen en dergelijke. De helft van het beschikbare budget gaat ook nog eens op aan controles (ambtenaren) en ontwikkeling van nieuwe regels (ambtenaren).

Mijn suggestie: afschaffen die hele handel! Laat de markt zijn werk doen. Dan kun je een karrevracht ambtenaren gebruiken voor nuttige zaken. Ik snap dat je soms wat natuurontwikkeling moet stimuleren, maar stimuleren is wat anders dan dwang.

De SDE-regeling is een mooi voorbeeld. Die betaalt het verschil tussen kostprijs en marktvergoeding. Dat zou je ook kunnen doen om ergens natuur of landschapselementen te onderhouden. Met langjarige betrouwbare overeenkomsten kun je ondernemers stimuleren zodat ze zelf een keuze kunnen maken.

Bij het invullen van de Gecombineerde Opgave heerst nu het gevoel van onterecht strafwerk: er is onenigheid tussen twee partijen, maar ik moet strafregels schrijven en wordt niet gekend in oplossingen. De andere partij kan gewoon zijn gang gaan. We denken boer te zijn omdat het een vrij beroep is, en je baas bent op eigen erf… Die illusie is ondertussen volledig weg.

Na een paar dagen op kantoor perceeltjes te hebben ingekleurd - en me groen en geel geërgerd - denk ik: wat een waardeloze baan heb ik toch.

Maar dan schijnt plots het zonnetje, laat ik de papierwinkel achter me en ga met de trekker het land bewerken. Eén met de natuur, beslissen hoe ik het werk vandaag ga aanpakken. Ja, dan realiseer ik me pas weer wat een voorrecht het is om deze prachtige baan op zo’n prachtige plek te mogen uitoefenen. Het boerenleven is zo gek nog niet!

Hans Luijerink
Voorzitter VVK