'We moeten onze handen dichtknijpen met zo’n kalverhouderij'

Waarom heb je ja gezegd tegen de vraag om voorzitter te worden van de LTO-vakgroep Melkveehouderij?
“Ik ben melkveehouder en wil dat de belangenbehartiging goed op orde is. Waar ik moeite mee heb is de versnippering in de belangenbehartiging. Daardoor kunnen we als veehouderij te weinig een vuist maken. Het is mijn motivatie om dat tegen te gaan. Daarnaast vind ik besturen leuk en heb een groot netwerk mede door mijn bestuursfuncties bij FrieslandCampina en ForFarmers.”

Hoe ontstaat die versnippering?
“Versnippering ontstaat onder andere omdat de diversiteit van de bedrijven toeneemt. In de melkveehouderij komt dat heel nadrukkelijk naar voren. De invoering van fosfaatrechten heeft hier zeker aan bijgedragen. Alle signalen stonden op groei van de melkveehouderij en er is zwaar geïnvesteerd in uitbreiding. Met de invoering van fosfaatrechten kwam die groei abrupt tot stilstand. Dan stoot je een groep voor de borst. Want eerst uitbreiden en vervolgens staat hun nieuwe stal half leeg. Dit draagt niet bij aan een eenheid. Als LTO moet je je steeds goed afvragen hoe je je belangenbehartiging doet. Ook omdat we alle sectoren met soms verschillende belangen vertegenwoordigen. We krijgen weleens het verwijt dat we te gematigd zijn en teveel met LNV meepraten. Dan ontstaan er activistische clubs zoals je ze nu kent.”

Wat kun je doen om de versnippering tegen te gaan?
“Ik weet niet of je versnippering tegen moet willen gaan. Dat kost veel tijd die we niet hebben. Je kunt je beter afvragen: waar vinden we elkaar en kunnen we samen een boodschap naar de overheid sturen.”

Wat zijn de belangrijkste thema’s die opgepakt moeten worden?
“Dat zijn bodem, water, klimaat en biodiversiteit. De overheid maakt op deze thema’s beleid dat een zeer grote impact heeft op onze bedrijven en onze bedrijfsvoering.”

Vergeet u het thema dierenwelzijn niet in dit rijtje?
“Het klinkt misschien raar, maar het thema dierenwelzijn is minder gepolariseerd. Op dit thema zijn we minder reactief, oftewel: we zijn met de overheid en ngo’s in gesprek. Bij die andere thema’s is dat niet het geval. Daar is het juist belangrijk om met een heldere boodschap naar politici te gaan.”

U zegt in gesprek te zijn met overheden over het thema dierenwelzijn. Toch stevent Brussel af op een nieuwe transportverordening in 2023 die grote impact heeft ook op de melkveehouderij. Bijvoorbeeld om de kalveren langer op het melkveebedrijf te houden.
“Er zullen altijd maatschappelijk wensen zijn en blijven. Bijvoorbeeld het kalf langer bij de koe houden en het kalf langer op het melkveebedrijf houden. Wat belangrijk is, is dat we in de EU blijven werken aan een level playing field zodat regels gelden voor alle landen. Dan kunnen we samen met andere landen nadenken hoe we daar invulling aan kunnen geven.”

Hoe kijkt u naar de huidige band tussen melkveehouderij en kalverhouderij?
“Als de kalverhouderij wegvalt, ondervinden wij daar grote gevolgen van. Ook als de overheid gaat snijden in de kalverhouderij hebben wij er last van. En niet alleen wij. Ook de Duitse melkveehouderij ondervindt grote negatieve gevolgen. We moeten onze handen dichtknijpen dat we zo’n goede kalverhouderij hebben met meerdere professionele grote spelers. Hoe zouden we dat anders moeten organiseren?”

Toch zit er best wat maatschappelijke druk op de kalverhouderij.
“De kalverhouderij is helaas gevestigd in gebieden waar de thema’s water, bodem en biodiversiteit een grote rol spelen. We moeten voorkomen dat er een grote sanering gaat plaatsvinden. Daar moeten we erg voorzichtig mee omgaan en doordenken wat de risico’s zijn die dan ontstaan. Dat we ons kalf goed kunnen afzetten en het kalf een goede economische verwaarding heeft, is de melkveehouderij veel waard.”

Over die economische verwaarding hoor ik van melkveehouders wel eens negatievere verhalen.
“Ik heb als voorzitter ook de taak om na te denken of er voldoende stimulans is om een betere kwaliteit kalf te leveren. De infrastructuur voor een goede afzet van het kalf staat. Maar om eerlijk te zijn heeft niemand uit de kalversector mij ooit aangegeven welke kwaliteit kalf zij van mij wil hebben. Er is niemand die vraagt: Erwin, zou je dit of dat kunnen doen. Dus de communicatie kan beter zodat de verwaarding voor melkveehouders beter is. Van de andere kant moeten we niet overdrijven wat jonge kalveren bijdragen aan de omzet op een gemiddeld melkveebedrijf. Ik lever zelf op jaarbasis circa 55 kalveren. Dat is een opbrengst van circa achtduizend euro op een totale omzet van 300 á 400 duizend euro.”

Toch wordt het maatschappelijke belang van het kalf voor de melkveehouderij steeds groter.
“Het kalf is de achilleshiel van de melkveehouderij. We moeten daar alle energie in stoppen om het welzijn en de afzet te optimaliseren. Daar hebben we nu al goede programma’s voor zoals KalfOK en het Kalfvolgsysteem. Ik moet bekennen dat ik ook steeds vaker kijk naar hoe ik scoor binnen KalfOK. De programma’s werken dus. Ze werpen hun vruchten af. Dat moeten we doorzetten.”

Erwin Wunnekink (51) is melkveehouder in Haarlo (Gld). Van 2009 tot 2021 was hij coöperatiebestuurder en commissaris bij FrieslandCampina geweest, waarvan de laatste drie maanden als voorzitter. Daarnaast is hij lid van de Raad van Commissarissen van ForFarmers.