'Veel stikstofgevoelige natuur er bij, proces ondemocratisch'

Het totale areaal aan stikstofgevoelige natuur in Aerius komt daarmee op zo’n 200.000 hectare. Het bijtekenen van extra hectares met stikstofgevoelige natuur vond vooral plaats in de provincie Gelderland, maar ook in Overijssel, Drenthe, Noord-Brabant en Limburg.

Het bijtekenen van zoveel extra stikstofgevoelige natuur heeft consequenties voor de bedrijven in de omgeving. Natura 2000-gebieden waar ‘gewone natuur’ modelmatig plaatsmaakt voor ‘stikstofgevoelige natuur’ worden per saldo stikstofgevoeliger. Daardoor is ambitieuzer stikstofbeleid nodig voor bedrijven in de omgeving van die gebieden, om de stikstofdoelen te halen.

Voor de aanwijzing van stikstofgevoelige natuur geldt een aanwijzingsprocedure. Deze procedure bevat openbaarmaking van de stukken en de mogelijkheid tot het indienen van zienswijzen. In de besluitvormingsprocedures rondom de Natura 2000-gebieden, kon Staf echter niets vinden over de recente aanwijzingen van nieuwe stikstofgevoelige gebieden, aangeduid als hexagonen. De nieuwe stikstofgevoelige hexagonen lijken daarom vrij geruisloos op de habitatkaart van Aerius te zijn gekomen.

Het RIVM stelt dat BIJ12 (uitvoeringsorganisatie van de twaalf provincies) verantwoordelijk is voor de habitatkaart in Aerius. De Provincie Gelderland, waar veruit de meeste stikstofgevoelige natuur werd bijgetekend, laat desgevraagd weten dat terreinbeherende organisaties voor hun eigen natuurgebieden de habitatkaart voor Aerius bijwerken. De wijzingen van de habitatkaart doorlopen geen bestuurlijk proces. Omdat de bijgetekende stikstofgevoelige natuur is aangemerkt als ‘leefgebied’ is een aanwijzingsprocedure niet nodig. Volgens BIJ12 worden stikstofgevoelige Leefgebieden ‘benoemd’ door provincies. Het gaat volgens de organisatie om een nadere invulling van de aanwijzingsbesluiten.

De door natuurorganisaties ‘benoemde’ stikstofgevoelige natuur heeft veel impact op het stikstofbeleid. Immers, de ingetekende stikstofgevoelige hexagonen bepalen het pakket aan maatregelen. Aangezien de nieuwe ‘benoemingen’ niet transparant worden gemaakt (gepubliceerd) en er geen democratische besluitvorming plaatsvindt, is het voor belanghebbenden niet mogelijk een zienswijze dan wel bezwaar in te dienen. Staf vindt dit uiterst bezwaarlijk.

Provincies weerspreken de niet transparante werkwijze. Karteringsbureaus vullen in opdracht van terreinbeherende instanties vegetatiekaarten in die weer worden verwerkt in de zogenoemde habitatkaarten waar provincies maar ook Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor zijn. Experts beoordelen vervolgens de verwerking in de habitatkaarten.